Οι Μινύες εξακολουθούν να παραμένουν ένας μυστηριώδης, άγνωστος εν πολλοίς, λαός, ο οποίος όμως έχει συνδεθεί με τεραστίας σημασίας τεχνικά έργα και επιτεύγματα, αλλά και με τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στα πέρατα της οικουμένης. Οι αρχαίοι ιστορικοί –Ηρόδοτος, Παυσανίας, Διόδωρος – θεωρούν ως κοιτίδα των Μινυών την περιοχή από τον βοιωτικό Ορχομενό έως και τις νότιες παρυφές της θεσσαλικής πεδιάδος, περιοχή που ταυτίζεται, εν μέρει τουλάχιστον, με την ομηρική Ελλάδα, την Φθία.

Ο Όμηρος στα έπη του αναφέρει τον βοιωτικό Ορχομενό, γεγονός που υποδηλώνει την ύπαρξη των Μινύων πριν τα Τρωικά.

Η αρχαιολογική έρευνα όμως στην περιοχή του βοιωτικού Ορχομενού απεκάλυψε ευρήματα της νεολιθικής εποχής, ανάλογα με αυτά του Σέσκλου και του Διμηνίου. Βάσει πάντα της αρχαιολογικής έρευνας, ο Ορχομενός φαίνεται ότι κατοικείτο συνεχώς από τη νεολιθική έως και τη σύγχρονη εποχή, χωρίς διακοπές και διαλείμματα.

Στην περίοδο μετά την εκστρατεία των Επιγόνων και την πρόσδεση της Βοιωτίας στο Μυκηναϊκό άρμα, και ο Ορχομενός εντάσσετε στο μυκηναϊκό γεωπολιτικό σύστημα. Δια αυτό αναφέρετε η συμμετοχή του στα Τρωικά, με 30 πλοία, στο πλαίσιο της «βοιωτικής κοινοπολιτείας», στην οποία ήσαν ενταγμένες όλες οι βοιωτικές πόλεις πλην της Θήβας.
Η ιστορία του γένους των Μινύων χάνεται στα βάθη του χρόνου και σχετίζεται, αρχικώς, περισσότερο με τον θεσσαλικό νεολιθικό πολιτισμό, παρά με τον βοιωτικό.

Αυτό είναι εντελώς φυσιολογικό εάν αναλογισθούμε ότι η Θεσσαλία ήταν η κοιτίδα, ο πρώτος πολιτισμικός φάρος, όλων των Ελλήνων. Από τον Ορχομενό, αναφέρει ο Στράβων, Μινύες έφτασαν στον Παγασητικό κόλπο και ίδρυσαν την Ιωλκό, η οποία όμως, βάσει των τελευταίων αρχαιολογικών ερευνών ταυτίζεται με το Διμήνι.

Άρα, εφόσον γνωρίζουμε περίπου το πότε ιδρύθηκε η πόλις του Διμηνίου, γνωρίζουμε και το πότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξάπλωση των Μινύων.

Στα μέσα, ή έστω στα τέλη, λοιπόν της 5ης χιλιετίας π.Χ. οι Μινύες του Ορχομενού, στερούμενοι ενός καλού λιμένος στην Βοιωτία, εγκαταστάθηκαν στη Μαγνησία, στις παρυφές του μεγάλου θεσσαλικού κάμπου. Οι λόγοι για την μετεγκατάσταση αυτή ήταν καθαρά οικονομικοί και είχαν να κάνουν τόσο με την εξασφάλιση ασφαλούς λιμένος, όσο και με την εκμετάλλευση της θεσσαλικής πεδιάδας.

Μοιραία οι Μινύες του Διμηνίου θα ήρθαν σε σύγκρουση με τους κατοίκους του Σέσκλου, για τον έλεγχο της πεδιάδος. Αυτό εξηγεί και την καταστροφή του Σέσκλου από έναν ακόμα εμφύλιο πόλεμο- φαινόμενο ενδημικό στην αρχαία Ελλάδα.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Ορχομενός, η πρωτεύουσα του κράτους των Μινύων, αλλά και η μεγάλη τους αποικία, η Ιωλκός, ήταν οι κυρίαρχες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδος.

Η παρακμή ήρθε σταδιακά εξ’ αιτίας των αδιάκοπων πολέμων των Μινύων κατά της ανερχομένης δυνάμεως του βοιωτικού πεδίου, των Θηβών. Οι περί του Ηρακλή θρύλοι είναι άκρως διαφωτιστικοί στο σημείο αυτό, περί της ακμής των Μινύων, οι οποίοι είχαν καταστήσει φόρου υποτελή την πόλη των Θηβών και περί της ενάρξεως της παρακμής τους, κατόπιν της ήττας τους από τον Ηρακλή.

Η ήττα αυτή είχε ως αποτέλεσμα την ανεξαρτητοποίηση της Θήβας, που εξελίχτηκε σε πρώτη δύναμη στη Βοιωτία. Η κατάσταση μεταβλήθηκε υπέρ των Μινύων, μετά την υποταγή των Θηβών στην μυκηναϊκή εκστρατεία των Επιγόνων – μια γενεά πριν τα Τρωικά. Δια τον λόγο αυτό ο Ορχομενός εμφανίζεται στην Ιλιάδα να συμμετέχει στην πανελλήνια εκστρατεία με 30 πλοία, έχοντας υπό την εξουσία του και την γειτονική πόλη Ασπληδώνα.

Σε καμία περίπτωση όμως ο Ορχομενός και οι Μινύες δεν ανέκτησαν την παλιά τους αίγλη. Μετά δε τα Τρωικά, όταν η μυκηναϊκή ισχύς βρισκόταν υπό κατάρρευση, η Θήβα αναστήθηκε και ο Ορχομενός περιέπεσε για πάντα στην αφάνεια, στην σκιά της μεγάλης αντιπάλου πόλης.